Ang Participatory Guarantee System (PGS) nahimo ubos sa bag-ong gipatuman nga Republic Act 11511 o ang Act sa pag-amendar sa Organic Agriculture Act of 2010 (Republic Act 10068).
Kini usa ka pagtutok sa lokal nga quality assurance system nga gihimo ug gipraktis sa mga tawo nga nalambigit sa organikong pagpanguma.
Giporma ang PGS aron ang mga mag-uuma ug mangingisda dili makaagi sa mahal nga proseso sa organikong sertipikasyon apan maghimo sila ug mga giya sumala sa Philippine National Standards aron matuman ang mga kinahanglanon sa pagsusi sa usag-usa ka umahan.
Ang National Program Coordinating Office gimugna aron sa pagdumala sa pagpatuman sa National Organic Agriculture Program.
Ang balaod mao usab ang pag-restructure, pagpalig-on, ug paghatag gahum sa Bureau of Agriculture and Fisheries Standards (BAFS) nga nahimutang sa Quezon City sa paghatag og tabang sa mga mag-uuma ug mangingisda.
Niadtong Oktubre 11-13, niabot sa Bukidnon ang mga inspektor gikan sa BAFS nga sila si Mr. Jay El Bautista, Mr. Jeffrey Garrido, Ms. Clarisse Jill Guevara, ug Ms. Geeza June Painaga ug giabi-abi sa Provincial Agriculture Office sa Malaybalay City alang sa ilang inspeksyon sa 5 ka umahan (3 gikan sa Malaybalay City ug 2 gikan sa Valencia City).
Sa tibuok Rehiyon 10, ang Malaybalay ug Valencia nga mga Syudad maoy unang gisusi.
Ang mga umahan nga mi-apply alang sa organic certification mao ang Anpas Farm sa Simaya, Green Wonder Farm sa Sinanglanan, Umanika Eco-Cultural Farm sa Barangay 11, Malaybalay City, Engallado’s Farm ug Garrucho’s Farm sa Tongan-tongan, Valencia City.
Sa tulo ka adlaw nga inspeksyon lain-laing mga obserbasyon sa BAFS inspectors ang nakita pinaagi sa usa ka aktuwal nga farm surveillance ug pagsusi sa mga rekord nga gipresentar ingon nga ebidensya.
Ang exit conference niadtong Oktubre 13 gitambongan ni Mayor Jay Warren R. Pabillaran, Konsehal Alan Ryann O. Legaspi, Konsehal Niko P. Aldeguer, Provincial Agriculture Office – OIC Jacqueline Julia A. Lagamon, Acting Assistant Provincial Agriculturist Ma. Lilith M. Turan, Provincial Organic Focal Person Nimfa V. Carpina, DA Senior Science Research Specialist Samuel Natindim Jr. kauban sila Christine Jane L. Quiamco og Irene D. Santiago gikan sa Departamento sa Agrikultura.
Nipakita pud sa suporta sila City Agriculture Office Supervising Agriculturist Vic Ian T. Alcontin, CAgO Senior Agriculturist Engr. Lilianne A. Obre ug CAgO Organic Focal Person Marvin L. Zamora.
Gihatagan og gibug-aton ni Ms. Lagamon nga dili sayon ang pagpanimpalad sa organic agriculture, nagkinahanglan kini og hilig ug determinasyon kay kini usa paagi sa kinabuhi sa mag-uuma. Dugang pa niyang pagpasalamat ang paningkamot sa mga mag-uuma sa organiko sa Malaybalay ug gipalapdan pa kini sa Valencia City.
Si Mr. Natindim sa iyang mensahe miila sa kahinam sa mga mag-uuma nga ma-certify ug nagpasalamat usab sa BAFS sa pag-adjust sa ilang eskedyul. Giila usab niya ang mga paningkamot sa pagsuporta sa mga ahensya nga nahilambigit.
Gipasidunggan ni Mayor Pabillaran ang mga organikong mag-uuma nga ang ilang umaabot nga kalampusan susama usab sa mga nahimo sa mga abogado ug uban pang propesyon. Iyang gipasalamatan nga ang R.A. Ang 11511 gihimo alang sa mga organikong mag-uuma tungod kay nagsuporta usab kini sa iyang panan-aw nga ang Malaybalay mas molambo pa isip usa ka agro-industrial center.
Gipadayag usab niya nga ang mga tawo kinahanglan nga mahunahunaon sa kahimsog ug kaamgohan bahin sa organikong pagpanguma.
Si Konsehal Legaspi nipaambit sa iyang mensahe nga uban ni Konsehal Aldeguer nipasa na sila og ordinansa alang sa unang pagbasa nga naglatid sa grants alang sa sertipikasyon sa organikong pagpanguma.
Sa dili madugay ang pagbaton og core PGS group sa siyudad makatabang sa ubang mga mag-uuma nga mosulod sa organik. Dugang pa, ang pagtan-aw usab sa PGS-certified label nga mga produkto nagdasig sa mga konsumidor sa pag-ila sa pagpaningkamot sa mga mag-uuma sa pagtawag sa ilang mga produkto nga organiko.
Niining paagiha, makabaton og kasiguruhan ang konsumidor nga himsog ang ilang pagkaon ug makaambit usab sila sa promosyon ug pagkaylap sa organikong agrikultura.
Ni: Gecel Quinquiño-Ocon
CAgO NADA